Belangrijkste typen microscopen

In de onderstaande tabel worden de belangrijkste typen microscopen binnen de categorieën optische microscopen, elektronenmicroscopen en microscopen voor het scannen van sondes beschreven.

Optische microscoop

Type Beschrijving
Digitale microscoop Een microscoop met een camera en een vergrote optiek. Met deze microscoop kan een live beeld op een monitor worden weergegeven.
Binoculaire stereoscopische microscoop Een microscoop waarmee gemakkelijk 3D-objecten bij geringe vergroting kunnen worden waargenomen.
Helderveldmicroscoop Een standaardmicroscoop waarbij doorvallend licht wordt gebruikt om doelen onder een hoge vergroting waar te nemen.
Polarisatiemicroscoop Een microscoop waarbij met verschillende lichttransmissiekenmerken van materialen zoals kristalstructuren een beeld wordt gemaakt.
Fasecontrastmicroscoop Een microscoop waarmee minuscule onregelmatigheden in een oppervlak door middel van lichtinterferentie zichtbaar kunnen worden gemaakt. Dit type microscoop wordt gewoonlijk gebruikt om levende cellen waar te nemen zonder ze te kleuren.
Wat is een fasecontrastmicroscoop?

Met een conventionele biologische microscoop is het moeilijk om kleurloze, transparante, levende cellen waar te nemen. Met een fasecontrastmicroscoop kunnen door gebruik te maken van de twee kenmerken van licht, diffractie en interferentie, monsters zichtbaar worden gemaakt op basis van helderheidsverschillen (contrast).

Principe
Als het gaat om periodieke bewegingen, zoals sinusoïdale golven, vertegenwoordigt de fase het deel van de golf dat is verstreken ten opzichte van de oorsprong. Licht is ook een oscillatie en de fase verandert wanneer het licht door een object gaat, tussen het licht dat is doorgelaten (gebroken licht) en het resterende licht (directe licht). Zelfs als het object kleurloos en transparant is, verandert toch de fase wanneer het licht door dat object gaat. Dit fasecontrast wordt voor het waarnemen van de monsters omgezet in helderheidsverschillen.
Functies
  • Transparante cellen kunnen zonder ze te kleuren, worden waargenomen omdat het fasecontrast kan worden omgezet in helderheidsverschillen.
  • Omdat het niet nodig is cellen te kleuren, kunnen celdeling en andere processen in levende toestand worden waargenomen.
Structuur
Aangezien gebroken licht te zwak is om normaal met het oog te worden waargenomen, bevindt er zich een faseplaat in het brandpunt van het licht tussen het objectief het beeldoppervlak, zodat alleen de fase van het directe licht verandert. Hiermee wordt contrast op het beeldoppervlak gegenereerd.
Tot de structurele kenmerken behoren een ringopening in plaats van een gaatje op het focusvlak van de convergerende lens en een faseplaat op het achterste focusvlak van het objectief.
Differentiële interferentiecontrastmicroscoop Deze microscoop, die vergelijkbaar met de fasecontrastmicroscoop, wordt gebruikt om met een hoge resolutie minuscule onregelmatigheden in een oppervlak waar te nemen. Het gebruik van gepolariseerd licht is echter de beperkende factor voor de verscheidenheid aan monsterverpakkingen die kunnen worden waargenomen.
Lasermicroscoop
Confocale laserscanmicroscoop
Bij deze microscoop worden laserstralen gebruikt voor het duidelijk en met verschillende brandpuntsafstanden waarnemen van dikke monsters.
Multifoton-excitatiemicroscoop Door het gebruik van meerdere excitatielasers wordt de schade aan cellen beperkt en kunnen gebieden met hoge resolutie worden waargenomen. Dit type microscoop wordt gebruikt voor het waarnemen van zenuwcellen en de bloedstroom in de hersenen.
Gestructureerde verlichtingsmicroscoop Een hoge-resolutie microscoop met geavanceerde technologie om de beperkte resolutie van optische microscopen, veroorzaakt door de diffractie van licht, te compenseren.
Wat is een gestructureerde verlichtingsmicroscoop?

Een type hoge-resolutie microscoop op basis van een technologie waarmee de beperkte resolutie van optische microscopen, veroorzaakt door de diffractielimiet van het licht, tot het verleden behoort.

Principe
Traditioneel was de resolutie van optische microscopen beperkt tot 200 nm of meer als gevolg van de diffractielimiet van het licht. Deze beperking is weggenomen door een in de Verenigde Staten ontwikkelde hoge-resolutie microscoop die is gebaseerd op gestructureerde verlichting. Met gestructureerde verlichtingsmicroscopie kunnen beelden met hoge resolutie worden verkregen door gebruik te maken van het moiré-effect van een raster of een ander verlichtingspatroon (gestructureerde verlichting) om diffuus licht op te vangen, wat onmogelijk is met conventionele optische microscopen.
Functies
  • Biedt een veel hogere resolutie dan conventionele optische microscopen, ongeveer het dubbele zowel in horizontale als in verticale richting.
  • Door de mogelijkheid om meerdere vastgelegde beelden op hoge snelheid te verwerken, is live beeldvorming van cellen mogelijk.
Structuur
Gestructureerde verlichtingsmicroscopen hebben geen nieuwe structuur, maar gebruiken een nieuwe manier om licht op te vangen. Dit type microscoop is meer bepaald gebaseerd op moiréfragmenten, die worden veroorzaakt door interferentie van licht, en is ontworpen om een specifiek patroon van licht uit te stralen (gestructureerde verlichting) om moiré-effecten te genereren. Omdat de met deze technologie gemaakte beelden gedetailleerde informatie over het object bevatten, kunnen beelden met hoge resolutie worden samengesteld door middel van geautomatiseerde analyse van meerdere beelden.

Elektronenmicroscoop

Type Beschrijving
Transmissie-elektronenmicroscoop (TEM), rasterelektronenmicroscoop (SEM), enzovoort Deze microscopen zenden elektronenbundels en geen lichtbundels uit naar doelen om die te vergroten.

Microscoop voor het scannen van sondes (SPM)

Type Beschrijving
Atoomkrachtmicroscoop (AFM), near-field scanning optische microscoop (SNOM), enzovoort Met deze microscoop kan het oppervlak van monsters met een sonde worden gescand waarna vervolgens de fijne vormen of eigenschappen van het oppervlak kunnen worden gemeten.

Andere

Type Beschrijving
Röntgenmicroscoop, ultrasone microscoop, enzovoort -

Naast de bovengenoemde categorieën kunnen optische microscopen als volgt worden ingedeeld:

Classificatie volgens toepassing

Biologische microscopen Met een vergroting van 50x tot 1500x kunnen met deze microscoop in plakjes gesneden monsters die vastliggen op objectglaasjes, worden waargenomen.
(Binoculaire) stereoscopische microscoop Met het binoculaire systeem kunnen monsters zoals insecten of mineralen in hun natuurlijke staat in 3D worden waargenomen zonder dat ze in plakjes hoeven te worden gesneden. Er kan van 10x tot 50x worden vergroot.

Classificatie volgens structuur

Rechtopstaande microscoop Neemt objecten van bovenaf waar. Dit type microscoop wordt gebruikt om monsters op objectglaasjes waar te nemen.
Omgekeerde microscoop Neemt objecten van onderaf waar. Deze microscoop wordt gebruikt om bijvoorbeeld een cellencultuur in een kweekschaaltje waar te nemen.

Vergrote waarneming en instrumenten

Een microscoop is een optisch instrument waarmee kleine objecten kunnen worden waargenomen door ze met twee bolle lenzen te vergroten. Bij optische microscopen, die worden gebruikt voor onderzoek, worden monsters met zichtbaar of ultraviolet licht belicht. Afhankelijk van de structuur wordt een biologische microscoop gecategoriseerd als rechtopstaand of omgekeerd met een vergroting van 10x tot 1500x.

Er worden afhankelijk van de gewenste vergroting verschillende typen microscopen gebruikt. Vergrootglazen of loepen worden gebruikt voor snelle inspectie onder een geringe vergroting; binoculaire microscopen worden gebruikt om waar te nemen onder een vergroting van 10x tot 50x, en staande/omgekeerde microscopen worden gebruikt om waar te nemen onder een vergroting van 50x tot 1500x.

Zichtbare objecten per vergroting

Vergroting Instrument Voorbeeld
1x Blote oog Haar (ongeveer 0,1 mm)
Ongeveer 2x tot 5x Vergrootglas Plant of insect
Ongeveer 10x tot 20x Stereoscopische microscoop Watervlooien en andere micro-organismen
Ongeveer 50x Rechtopstaande/omgekeerde microscoop Facetoog van een insect
Ongeveer 100x Rechtopstaande/omgekeerde microscoop Pantoffeldiertje
Ongeveer 200x Rechtopstaande/omgekeerde microscoop Pollen
Ongeveer 400x Rechtopstaande/omgekeerde microscoop Euglena
Ongeveer 800x tot 1500x Rechtopstaande/omgekeerde microscoop Cel of chromosoom
(ongeveer 0,2 µm)
Ongeveer 2000x tot 1.000.000x Elektronenmicroscoop Objecten van 1μm tot 0,1 nm zoals DNA (2 nm)

Weetje: wat is de referentie voor een vergroting van 1x?

Een vergroting van 1x is gebaseerd op het punt waar een nabijgelegen object duidelijk door het menselijk oog kan worden waargenomen. Omdat deze afstand 250 mm bedraagt (de afstand van het nabijheidspunt), wordt de grootte die op deze afstand kan worden waargenomen, aangegeven als 1x.

INDEX